Pagina's

maandag 28 september 2015

Waarom lopen jongeren van huis weg ? En wat zijn de risico’s ?

Een jongere loopt niet zomaar weg van huis. Hij of zij wil daar iets mee uitdrukken, aangeven dat de relatie thuis problematisch is, zijn of haar ouders op de proef stellen, of een moeilijke situatie ontvluchten. Het verschijnsel is niet nieuw: “weglopers” hebben altijd bestaan, zowel in thuissituaties als in instellingen. Wat er wel veranderd is, is de impact ervan op onze huidige maatschappij, die getraumatiseerd is door de affaire-Dutroux.
Gaat het om weglopen of om een onrustwekkende verdwijning ?

Er is sprake van weglopen wanneer een minderjarige vertrekt zonder de toestemming van de ouders. Maar de grens tussen weglopen en een onrustwekkende verdwijning is niet altijd even duidelijk te trekken ...

Er is sprake van een onrustwekkende verdwijning als hij of zij: jonger is dan 13 jaar, gehandicapt of om een andere reden niet zelfstandig is, onder medische behandeling is, in slecht gezelschap verkeert, of wanneer weglopen helemaal niet past bij zijn of haar normale gedrag. We spreken echter van weglopen wanneer de jongere dit heeft aangekondigd, een brief of andere aanwijzingen heeft achtergelaten die op weglopen wijzen (bv. hij of zij heeft kleren en geld meegenomen), wanneer er sprake is van een crisissituatie in het gezin, wanneer de jongere wegloopt op de dag van de rapportuitreiking ...

Maar ook “gewone” weglopers kunnen allerlei problemen tegenkomen, zeker als ze geen veilige plaats hebben waar ze kunnen verblijven: agressie, drugs, moeten stelen om aan eten te komen enz. Toch kan weglopen tegelijk een heilzame werking hebben omdat hierdoor de problemen thuis aan het licht komen en er naar oplossingen moet worden gezocht.

Welke signalen kunnen wijzen op wegloopplannen ? Wat zijn de mogelijke redenen ?

Soms zijn er bepaalde signalen die kunnen wijzen op de plannen van een jongere om van huis weg te lopen. We denken dan aan problemen op school, zich terugtrekken, constant de grenzen aftasten, overmatig gebruik van alcohol of drugs, conflictgedrag, een nieuwe vriendenkring. Het kunnen aanwijzingen zijn, dat wel, maar wat is er dan eigenlijk echt aan de hand?

Problemen binnen het gezin zijn de meest voorkomende aanleiding om van huis weg te lopen. Soms stapelen de problemen zich op binnen het gezin en wordt het plots allemaal te veel: financiële moeilijkheden, slechte huisvesting, sociale uitsluiting ... Het zijn allemaal zaken die zwaar kunnen wegen op een gezin en de verhoudingen tussen de verschillende leden kunnen bemoeilijken. Jongeren kiezen er dan soms voor om – al dan niet letterlijk – die situatie te ontvluchten.

Terug naar huis

Wanneer een wegloper weer terug naar huis gaat, is het belangrijk dat de ouders daar op worden voorbereid en dat er ruimte is om erover te praten. Wat heeft de jongere duidelijk willen maken? Wat zijn de mogelijke oplossingen? En welke impact heeft dit weglopen gehad op de ouders? Het is in ieder geval belangrijk dat de ouders hun kind duidelijk maken dat het hen allemaal heeft geraakt, want weglopen is immers ook vragen om aandacht.